Langs de Brabantse AA wit
Langs de Brabantse AA wit
BERLICUM – DEN BOSCH

Langs de Brabantse AA

ROUTE

BERLICUM – DEN BOSCH

13
Totale lengte: 14,7 kilometer
Startpunt: Eetcafé De Prins

De stad ’s-Hertogenbosch nadert. Onderweg kom je verschillende oplossingen tegen waarmee natte gebieden droog gehouden worden. Verder zijn er in dit landschap zichtbare hoogteverschillen in het land én tussen de verschillende waterlopen en rivieren die hier bij elkaar komen. Geniet op deze route verder van eeuwenoude landgoederen, watermolens en leer iets over de verdedigingslinies die de stad met water beschermden.

WANDELEND OP
ONTDEKKINGSTOCHT
LANGS DE BRABANTSE AA

In de voetsporenHendrik Verhees
van Hendrik Verhees

Startpunt: Eetcafé De Prins
Hoogstraat 50, Berlicum
Parkeren: Burgemeester Godschalxplein
OV: lijn 158, bushalte Hoogstraat

Op de Hoogstraat LA richting Den Bosch. Houdt bij Raadhuisplein links aan A en neem pad om de kerk B heen C.

Terug bij de weg (Raadhuisplein) LA (wordt Hasseltsedijk) en neem 1e zandpad (voor de gemeenteborden) LA naar kp 24.

24
41

Bij kp 41 weg oversteken en pad over de dijk blijven volgen. Eerste mogelijkheid RA nemen en bij T-spl LA over asfaltweg (Oude Bosschebaan). Eerste zandpad RA, bij kruising scherp RA. Einde zandpad oversteken (voorzichtig !) en RD naar Landgoed Wamberg.

Loop bij toegangspoort (aan je rechterhand) RD D .

Bij de voersilo RA brug over en LA pad volgen. Weer brug over en pad blijven volgen. Je loopt om de vijver heen. Pad met de bocht mee naar links blijven volgen tot de verharde weg. Bij verharde weg RA en oversteken bij de oprijlaan van Eikenlust E. Neem de oprijlaan en ga RD. Einde pad bij de Wetering RA naar kp 12.

12
56

Loop richting kp 89. Eerste pad, voor golfbaan langs, RA. Einde LA en meteen weer LA ( Peter de Gorterstraat). Na de begraafplaats (aan je linkerhand) LA. F . Aan je rechterhand Pauzepunt ‘De Brouwerij’. Volg de pijlen naar kp 89.

89
14

Volg de pijlen richting kp 87. Na de sluis G , bij de plassen loop je rechtdoor, je verlaat hier het wnw. Einde T-spl RA, volg weer het wnw richting Den Bosch. Bij de Lagelandstraat de brug over en LA vlak langs de Aa het pad blijven volgen. Pad gaat over in een vlonderpad. Voor de brug (bij de watertoren / pauzepunt) trap op, weg oversteken en RD (Muntelbolwerk) 2e zijstraat RA en meteen (tegenover café het Engeltje) LA. Volg de pijlen van het wnw, bij kruising wandelpaden RD en weg oversteken. Langs flatgebouw RD en pad door plantsoen blijven volgen. Bij van Ysselsteinstraat LA, in de bocht LA (Arnoud van Gelderstraat), zijweg van links negeren, daarna RA (van Noremborghstraat). Einde bij Café de Kip oversteken en RA pad langs de Citadel volgen. Pad linksom de Citadel blijven volgen, voor roeivereniging LA naar IJzeren brug. H Brug over naar Citadel.

Verlaat de Citadel aan de overzijde. Pad met de bocht mee naar links volgen (Je loopt langs de Zuid-Willemsvaart). Bij brug, weg oversteken en LA.

Meteen aan de rechterzijde RA pad in naar de ingang van Het Kruithuis I.

Eindpunt: Het Kruithuis
Citadellaan 7, ‘s-Hertogenbosch
Parkeren: Kruitshuis (betaald)
OV: lijn 2/3/4/6/8/9, halte Zuid-Willemsvaart
Lambertuskerk Veghel
Kijkpunt A: Het voormalig raadhuis Berlicum is gebouwd omstreeks 1845.
Kijkpunt B: Op de plaats waar de kerk nu staat, stond rond het jaar 750 al een houten kerk. Tussen 1300 en 1375 werd de kerk omgebouwd tot een stenen kerk. Ten tijde van de beeldenstorm is het kerkje voor een groot deel vernield.
Kijkpunt C: In de velden aan je linkerhand lagen eens de twee kastelen ter Aa I en II.
Pauzepunt: Eetcafé de Fuik (vanaf kp 41 ca. 250 meter naar rechts) is vernoemd naar een legerkamp van Frederik Hendrik dat hier rond 1629 aan de overkant van de weg lag.

Kennispunt: De ‘moerasdraak’ is één van de bijnamen van ’s-Hertogenbosch. Water vormde een formidabel obstakel voor een aanstormend leger. Dat ondervond Frederik Hendrik, die de stad in 1629 pas na het bouwen van molens en andere uitgebreide waterstaatkundige werken wist te veroveren. Dat deed hij door het land droog te pompen, zodat zijn leger gewoon naar Den Bosch kon.
Luisterverhaal: De stad van natte voeten

Klik om het verhaal te beluisteren

Kijkpunt D: Landgoed De Wamberg.
Kijkpunt E: Speelhuis Eikenlust was onderdeel van het landgoed De Warmberg.

Kijkpunt F: Landgoed Coudewater.

Kennispunt: Coudewater heeft een rijke geschiedenis en bestond uit twee kloosters. Deze heetten Coudewater en Mariënwater. De laatste was lange tijd een zorginstelling. Geniet van alle mooie gebouwen en laantjes.

Pauzepunt: Brouwerij Coudewater.

Kijkpunt G: Bij het sluizencomplex gaat de Grote Wetering onder de sluizen van het Maximakanaal door. Even verderop mondt deze uit in de Berlicumse plas. Bij de stuw daar zie je een waterrad op de plek waar vroeger de Engelandse Watermolen heeft gestaan.
Luisterverhaal: Nonnen en hoeren

Klik om het verhaal te beluisteren

Kijkpunt H: Neem de tijd om even rond te kijken op de Citadel.
Kennispunt: Op dit punt stroomt de Aa in de Dieze. De Staatsen bouwden het fort in Den Bosch tussen 1637 en 1645. Het fort had twee functies. Het moest de stad verdedigen tegen eventuele aanvallen van de Spanjaarden, maar tegelijkertijd moest het ook de Bossche inwoners in de gaten houden. Het kreeg daarom de bijnaam ‘papenbril’.
Kijkpunt I: Het Kruithuis van ’s-Hertogenbosch.
Kennispunt: Het Kruithuis is het enige overgebleven kruitmagazijn uit de Tachtigjarige Oorlog in Nederland. Een unieke plek om naar een goed verhaal te luisteren over de Tachtigjarige Oorlog in de Zuidelijke Nederlanden. En over de hoofdrol die water speelt in en bij de vesting Den Bosch.

Download hier de gehele route als PDF.

Klik hier voor de GPX bestanden van deze route.

Een GPX-bestand kan je gebruiken als je gids op je smartphone.
Een app hiervoor is te downloaden via de App store of Google Play store.

Wandelbox Langs de Brabantse Aa 1
Wandelbox Langs de Brabantse Aa 1

Handige wandelbox

De wandelbox bevat een fraai vormgegeven boekje met alle wetenswaardigheden over de cultuurhistorie rondom de rivier de Aa. Verder is elke etappe uitgewerkt met een handig route overzicht en route instructies. Leuk om cadeau te geven of voor jezelf aan te schaffen.

BESTEL WANDELBOX
ALLE WANDELROUTES